Παρά τη μακρόχρονη διερεύνηση της Κρητικής προϊστορίας, αδιαμφισβήτητα τεκμήρια κατοίκησης της νήσου πριν τη Νεολιθική περίοδο (7.000-3000 π.Χ.) δεν είχαν μέχρι πρόσφατα εντοπισθεί.
Το 2008 και 2009 διεπιστημονική ομάδα υπό τη διεύθυνση του Thomas Strasser (Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα) και της Ελένης Παναγοπούλου (Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας Νοτίου Ελλάδος) διενήργησε επιφανειακή έρευνα στην περιοχή του Πλακιά στη νότια Κρήτη με στόχο τον εντοπισμό Μεσολιθικών καταλοίπων (10.000-7.000 π.Χ.).
Τα εργαλεία (χειροπελέκεις και τσεκούρια) παραπέμπουν στην Αχελαία πολιτισμική παράδοση, η οποία συνδέεται με τους Homo heidelbergensis και Homo erectus, αποτελούν την αρχαιότερη ένδειξη πρώιμης ναυσιπλοΐας, διεθνώς.
Τα παλαιολιθικά εργαλεία βρέθηκαν σε συνάφεια με ανυψωμένες θαλάσσιες αναβαθμίδες, τις οποίες οι γεωλόγοι χρονολογούν τουλάχιστον στα 130.000 χρόνια.
Τα αποτελέσματα της έρευνας όχι μόνον τεκμηριώνουν θαλάσσια ταξίδια στη Μεσόγειο, δεκάδες χιλιάδες χρόνια νωρίτερα απ' ότι γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, αλλά μεταβάλλουν και την εκτίμηση των γνωσιακών ικανοτήτων των πρώιμων μορφών του ανθρώπου.
"Αν τα ανθρωποειδή μπορούσαν να κινούνται τριγύρω στη Μεσόγειο πριν από 130.000 χρόνια, θα μπορούσαν να διασχίσουν και άλλα υδατικά συστήματα," λέει ο Curtis Runnels, μέλος της ομάδας του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, ο οποίος βοήθησε στην ανάλυση των εργαλείων.
«Όταν επιβεβαιωθούν παρόμοια ευρήματα και σε άλλα νησιά, θα χρειαστεί να επαναξιολογήσουμε κάθε υπόθεση που έχουμε κάνει σχετικά με την πρώιμες μεταναστεύσεις των ανθρωποειδών".
Ευρήματα όπως ο "Χαρτοστάτης", στην πραγματικότητα μια ξύστρα τουλάχιστον 130.000 ετών, υποδηλώνουν ότι αυτό το νησί έχει μια πολύ βαθύτερη ιστορία από όσο προηγουμένως νομίζαμε.
Η Κρήτη υπάρχει ως νησί εδώ και πέντε εκατομμύρια χρόνια, έτσι η ξύστρα θα μπορούσε μόνο να έχει κατασκευαστεί από κάποιον του αρχαίου ανθρώπινου είδους, ενδεχομένως του Homo erectus, ο οποίος αποβιβάστηκε στο νησί.
Πράγματι, η ανακάλυψη εκατοντάδων παλαιολιθικών αντικειμένων στην Κρήτη κατά τη διάρκεια των αποστολών το 2008 και το 2009 μεταθέτουν στην ιστορία της ναυσιπλοοίας στην περιοχή κατά περισσότερα από 100.000 χρόνια, προκαλώντας τους επιστήμονες να επανεξετάσουν το πώς οι άνθρωποι ταξίδεψαν από την Αφρική.
"Αυτό σημαίνει ότι κάθε υπόθεση που κάναμε σχετικά με τους πρώτους ανθρώπους, τις μεταναστεύσεις τους, τις γνωστικές και τεχνικές ικανότητές τους, πρέπει να αμφισβητηθεί.
Οι αρχαιολόγοι λέμε ότι είναι πολύ πιθανόν να αναζητούν ίχνη της πρώιμης ανθρώπινης μετανάστευσης σε λάθος μέρη.
Η έρευνα στον Πλακιά ήταν έργο του αρχαιολόγου Thomas Strasser, που μελετά Νεολιθικά έργα τέχνης στην Κρήτη από το 1988.
Ο Strasser, όπως και πολλοί αρχαιολόγοι, κάποτε πίστευε ότι οι αγρότες από την Ευρώπη ή τη Μέση Ανατολή εγκαταστάθηκαν στην Κρήτη μόλις πριν 9.000 χρόνια.
Όμως, το 2005, οι αρχαιολόγοι άρχισαν να ανακαλύπτουν προηγούμενες ενδείξεις ναυσιπλοοίας στην ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων των 12.000 χιλιάδων ετών παλιών εργαλείων στην Κύπρο.
Άλλα αντικείμενα που βρέθηκαν στην περιοχή φαίνεται να είναι πολύ παλιά, αλλά ποτέ δεν είχαν χρονολογηθεί σωστά.
Έτσι ο Strasser κάλεσε τον Curtis Runnels στην Κρήτη για προσπαθήσουν μαζί να επεκτείνουν σωστά την ιστορία των πρώτων ανθρώπινων επισκεπτών της Κρήτης.
Χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο του Runnels για τον εντοπισμό των δημοφιλέστερων Μεσολιθικών οικισμών, η ομάδα κατέληξε στο φαράγγι της Πρέβελης κοντά στον Πλακιά, διότι εξασφαλίζει την πρόσβαση σε δύο υγρότοπους γλυκού νερού, και τις σπηλιές που θα μπορούσαν να προσφέρουν καταφύγιο
Τον Ιούνιο του 2008, αναρριχώνται επί ημέρες κατά μήκος του φαραγγιού, ανακαλύπτοντας δεκάδες εργαλεία: ξύστρες, πυρήνες και λεπίδες που έμοιαζαν με εργαλεία της Αχελαίας βιομηχανίας, το είδος του πλέον γνωστού εργαλείου που είχε χρησιμοποιηθεί από τον Homo erectus.
Όταν μια μέρα, μέλος της ομάδας ανακάλυψε ένα κλασικό Αχελαίο τσεκούρι, μήκους 12,7 εκατοστών, ο Strasser εξέφρασε την πεποίθηση ότι είχαν ανακαλύψει εργαλεία που σχετίζονται με το πότε έφυγε το πρώτο ανθρωποειδές δια θαλάσσης από την Αφρική.
Ωστόσο η επιβεβαίωση της ηλικίας των εργαλείων έπρεπε να βασιστεί σε κάτι στερεό. Με βάση την ηλικία των ιζημάτων μέσα στα οποία είχαν βρεθεί τα πιο παλιά ευρήματα, τα χρονολόγησαν στα 130.000 έτη και πλέον.
Οι γεωλογικές διαδικασίες όμως ανέσυραν τα ιζήματα κατά περισσότερο από 300 πόδια, που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να είναι κατά πολύ παλαιότερα.
Παρόμοια ευρήματα από τη Βόρεια Αφρική χρονολογούνται στα 700.000 χρόνια, σύμφωνα με τον Runnels.
Η ομάδα βρήκε επίσης πάνω από χίλια εκθέματα που χρονολογούνται από 11.000 έως 9.000 χρόνια πριν, υποδηλώνοντας μια πλούσια ιστορία Μεσολιθικών οικισμών στο νησί.
Υ.Γ.: Η έρευνα στις περιοχές Πλακιά-Πρέβελη συγκαταλέγεται στις δέκα σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις του 2010 από το περιοδικό Archaeology.
Hellas on the Web.Org
Hellas on the Web.Org
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου